آزمایش ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)
آمادگی‌های لازم برای انجام آزمایش
نیازی به آمادگی خاص قبل از آزمایش نیست.
معرفی
ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) ویروسی است که از طریق تماس با برخی مایعات آلوده‌ی بدن منتقل می‌شود. در صورت عدم‌درمان، ایدز (HIV) به تدریج قابلیت بدن در مقابله یا عفونت‌های شدید و سرطان‌ها را تخریب می‌کند.
هدف از انجام آزمایش
تست HIV از نمونه‌ی خون، مایع دهان و یا ادرار برای تشخیص وجود ویروس HIV، آنتی‌ژن‌های HIV و/یا آنتی‌بادی‌های تولید‌شده توسط بدن علیه عفونت ناشی از ویروس HIV استفاده می‌کند. انجام تست HIV تنها راه اطلاع از ابتلای فرد به ایدز است.
چگونگی انجام آزمایش
آزمایش HIV به روش‌های زیر انجام می‌گیرد:
نمونه‌گیری خون از رگ
نمونه از خون نوک انگشت
سواب مایع دهان
نمونه‌ی ادرار
تست‌های غربالگری
این آزمایش‌ها احتمال ابتلا به عفونت ناشی از HIV در فرد را بررسی می‌کنند.
آزمایش آنتی‌بادی یا عیار‌سنجی ایمنی (Immunoassay)، آنتی‌بادی‌های علیه ویروس HIV را بررسی می‌کند. این آزمایش معمولاً در آزمایشگاه، مراکز آزمایش ایدز و یا به وسیله‌ی کیت‌های خانگی انجام می‌گیرند. این تست‌ها، آنتی‌بادی‌هایی که چند‌هفته بعد از آلودگی فرد به ویروس ترشح شده‌اند را تشخیص می‌دهد. تست آنتی‌بادی با نمونه‌های زیر قابل‌انجام است:
خون
مایع دهان (بزاق)
ادرار
آزمایش آنتی‌ژن، وجود آنتی‌ژن HIV در خون به‌اسم آنتی‌ژن p24 را بررسی می‌کند. زمانی که فرد به این ویروس آلوده شده و هنوز فرصت کافی برای ترشح آنتی‌بادی‌ها علیه این ویروس وجود ندارد، در بدن به مقدار فراوان آنتی‌ژن p24 وجود دارد. آزمایش آنتی‌ژن p24 از ۱۱روز تا یک ماه پس از آلوده شدن به ویروس ایدز، دقیق است. از این آزمایش به‌تنهایی برای غربالگری ایدز استفاده نمی‌شود.
آزمایش خون آنتی‌بادی-آنتی‌ژن وجود هر دو، یعنی آنتی‌بادی و آنتی‌ژن p24 را بررسی می‌کند. این آزمایش تا سه هفته بعد از آلودگی، می‌تواند ویروس را تشخیص دهد.
آزمایش‌های مکمل
برخی تست‌ها به عنوان آزمایش‌های تأیید‌کننده کاربرد دارند و در زمان مثبت بودن نتیجه‌ی آزمایش غربالگری انجام می‌گیرند. تست‌های متنوعی ممکن است در این پروسه انجام بگیرند، از جمله:
تشخیص خودِ ویروس
تشخیص آنتی‌بادی‌ها با دقت بیشتر از آزمایش‌های غربالگری
تشخیص تفاوت بین دو نوع ویروس HIV-1 و HIV-2
تست HIV به چه دلایلی انجام می‌شود؟
آزمایش HIV به دلایل مختلفی انجام می‌گیرد، از قبیل:
افرادی که از نظر جنسی فعالیت زیادی دارند
افرادی که تمایل به انجام این تست را دارند
افرادی که جزو گروه پرخطر هستند، از جمله معتادان تزریقی و شریک جنسی آنها
افراد مبتلا به برخی بیماری‌ها یا عفونت‌ها مثل سارکوم کاپوسی (Kaposi sarcoma) یا پنوموسیستیس جیرووسی (Pneumocystis jirovecii pneumonia)
خانم‌های باردار به‌منظور جلوگیری از انتقال ویروس به جنین
در حین انجام آزمایش
ممکن است به‌هنگام خونگیری کمی درد یا سوزش را در محل فرو رفتن سوزن به بدن احساس کنید. ممکن است در محل خونگیری کمی احساس ضربان قوی نیز بکنید. همچنین احتمال کبودی نیز وجود دارد ولی به‌زودی رفع خواهد شد.
آزمایش HIV در کرمانشاه
در کرمانشاه برای انجام این آزمایش در اسرع وقت و با بالاترین دقت، می‌توانید به مجموعه آزمایشگاهی بوعلی مراجعه کنید.
نتیجه نرمال آزمایش
نتیجه‌ی منفی برای این آزمایش نرمال محسوب می‌شود. نتیجه‌ی تست افرادی که به‌تازگی به این ویروس آلوده شده‌اند نیز ممکن است منفی بشود.
نتیجه غیرنرمال به چه معناست؟
نتیجه‌ی مثبت در تست‌های غربالگری، ابتلای فرد به عفونت ناشی از HIV را تأیید نمی‌کند و آزمایش‌های بیشتری برای تایید ابتلای فرد به ایدز لازم است.
نتیجه‌ی منفی تست ایدز، عفونت HIV را رد نمی‌کند. فاصله‌ی زمانی مشخصی به اسم دوره‌ی پنجره (Window period) بین عفونت HIV و بروز آنتی‌بادی‌های علیه این ویروس وجود دارد. در طی این دوره، آنتی‌بادی‌ها و آنتی‌ژن‌ها معمولاً قابل‌اندازه‌گیری نیستند.
مطالب نوشته‌شده در این صفحه، صرفاً برای آشنایی شما با این آزمایش آماده شده است و به‌هیچ‌عنوان نمی‌تواند جایگزین نظر پزشک معالج شما در تشخیص و درمان بیماری‌ها باشد. لطفاً برای هرگونه مشاوره در زمینه انجام و تفسیر آزمایش، به پزشک خود مراجعه کنید.
نام‌های دیگر آزمایش
منابع
Centers for Disease Control and Prevention website. HIV testing. www.cdc.gov/hiv/guidelines/testing.html. Updated March 16, 2018. Accessed May 23, 2019.
Moyer VA; US Preventive Services Task Force. Screening for HIV: US Preventive Services Task Force recommendation statement. Ann Intern Med. 2013;159(1):51-60. PMID: 23698354 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23698354.
