
آزمایش قند خون ناشتا (FBS)

آمادگیهای لازم برای انجام آزمایش
آزمایش قند خون به روشهای زیر انجام میگیرد:
• بعد از حداقل ۸ ساعت ناشتایی
• در هر ساعتی از روز
• ۲ ساعت بعد از نوشیدن مقدار معینی از گلوکز (تست تحمل گلوکز)
معرفی آزمایش قند خون ناشتا
گلوکز، اصلیترین منبع انرژی برای بسیاری از سلولهای بدن از جمله سلولهای مغزی است. گلوکز عنصر سازندهی کربوهیدراتهاست. کربوهیدراتها در میوهها، غلات، نان، ماکارونی و برنج وجود دارند که بهسرعت در بدن به گلوکز تبدیل میشوند. این سبب افزایش سطح گلوکز خون میشود.
هورمونهایی که در داخل بدن ترشح میشوند به کنترل مقدار گلوکز خون کمک میکنند.
هدف از انجام آزمایش
آزمایش قند خون میزان قند موجود در داخل خون بهاسم گلوکز را میسنجد.
چگونگی انجام آزمایش
از نمونهی خونی برای انجام این تست استفاده میشود.
تست FBS به چه دلایلی انجام میشود؟
این آزمایش زمانی که پزشک شاهد نشانههای دیابت در فرد شود، انجام میگیرد؛ که به احتمال قوی در این شرایط آزمایش قند خون ناشتا انجام میگیرد.
تست قند خون برای نظارت بر افراد دیابتی نیز کاربرد دارد.
این آزمایش ممکن است در این موارد نیز انجام بگیرد:
افزایش تعداد دفعات دفع ادرار
افزایش وزن اخیر
تاری دید
گیجی یا تغییر حالت صحبت کردن یا رفتار کلی
غش کردن
تشنج (برای اولینبار)
از دست رفتن هوشیاری یا کما
این تست ممکن است برای غربالگری دیابت نیز استفاده بشود.
قند خون بالا و دیابت معمولاً در مراحل اولیه سبب بروز علائم خاصی نمیشوند. از آزمایش قند خون ناشتا تقریباً همیشه برای غربالگری دیابت استفاده میشود.
در حین انجام آزمایش
ممکن است بههنگام خونگیری کمی درد یا سوزش را در محل فرو رفتن سوزن به بدن احساس کنید. همچنین ممکن است در محل خونگیری کمی احساس ضربان قوی نیز بکنید.

آزمایش قند خون در کرمانشاه
در کرمانشاه برای انجام این آزمایش در اسرع وقت و با بالاترین دقت، میتوانید به مجموعه آزمایشگاهی بوعلی مراجعه کنید.
نتیجه نرمال آزمایش
در صورتی که تست قند خون ناشتا انجام دادهاید، مقادیر بین ۷۰ تا ۱۰۰ mg/dL (۹/۳ و ۶/۵ mmol/L) نرمال محسوب میشود.
در صورت انجام تست معمولی قند خون، نتایج نرمال به خوراکی که قبل از آزمایش مصرف شده، بستگی دارد. در بیشتر مواقع، سطح قند خون ۱۲۵ mg/dL (۹/۶ mmol/L) و یا کمتر است.
نمونههای ذکرشده، نتایج رایج در بین آزمایشهای قند خون را نشان میدهند. محدوده نتایج نرمال در هر آزمایشگاهی متفاوت است. برخی آزمایشگاهها از روشهای اندازهگیری و نمونههای مختلفی استفاده میکنند.
نتیجه غیرنرمال به چه معناست؟
در صورت انجام آزمایش قند خون ناشتا:
مقادیر ۱۰۰ تا ۱۲۵ mg/dL (۶/۵ تا ۹/۶ mmol/L) به معنی پیشدیابتی بودن است. این احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش میدهد.
مقادیر ۱۲۶ mg/dL (۷ mmol/L) و یا بیشتر به معنی ابتلا به دیابت است.
در صورت انجام تست قند خون معمولی:
مقادیر ۲۰۰ mg/dL (۱۱ mmol/L) و یا بیشتر، به معنی ابتلا به دیابت است.
بسته به نتایح ناشی از این تست معمولاً آزمایش قند خون ناشتا، تست A1C و یا تست تحمل گلوکز تجویز میشود.
در افراد دیابتی، نتایج غیرطبیعی آزمایش قند خون معمولی معمولاً به این معنیست که فرد میزان قند خون خود را بهدرستی کنترل نمیکند.
بیماریهای دیگری نیز موجب افزایش بیشتر از معمولِ سطح قند خون میشوند که شامل:
غدهی تیروئید پرکار
سرطان پانکراس
تورم یا التهاب پانکراس (پانکراتیت)
استرس ناشی از تروما، سکتهی مغزی، حملهی قلبی و یا جراحی
برخی تومورهای نادر مثل فئوکروموسیتوما (Pheochromocytoma)، آکرومگالی (Acromegaly)، سندروم کوشینگ و یا گلوکاگونوما (Glucagonoma)
مقادیر کمتر از حد طبیعی گلوکز خون (هیپوگلیسمی) معمولاً به دلایل زیر است:
کمکاری غدهی هیپوفیز (نوعی اختلال غدهی هیپوفیز)
کمکاری غدهی تیروئید یا غدد فوقکلیوی
وجود تومور در پانکراس (انسولینوما، که بسیار نادر است)
مصرف ناچیز غذا
انسولین بسیار بالا و یا داروهای دیابتی
بیماری کبد یا کلیه
کاهش وزن بعد از جراحی لاغری
ورزش شدید
برخی داروها ممکن ست بر سطح گلوکز خون تاثیر بگذارند. قبل از آزمایش، تمام داروهای مصرفی خود را با پزشک در میان بگذارید.
توجه: برای برخی خانمهای لاغر، مقدار ۷۰ mg/dL (۹/۳ mmol/L) گلوکز در تست قند خون ناشتا نرمال بهشمار میآید.
مطالب نوشتهشده در این صفحه، صرفاً برای آشنایی شما با این آزمایش آماده شده است و بههیچعنوان نمیتواند جایگزین نظر پزشک معالج شما در تشخیص و درمان بیماریها باشد. لطفاً برای هرگونه مشاوره در زمینه انجام و تفسیر آزمایش، به پزشک خود مراجعه کنید.
نامهای دیگر آزمایش
منابع
Chernecky CC, Berger BJ. Glucose, 2-hour postprandial - serum. In: Chernecky CC, Berger BJ, eds. Laboratory Tests and Diagnostic Procedures. 6th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2013:585.
Chernecky CC, Berger BJ. Glucose tolerance test (GTT, OGTT) - blood. In: Chernecky CC, Berger BJ, eds. Laboratory Tests and Diagnostic Procedures. 6th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2013:591-593.