آزمایش T4 آزاد (fT4)
آمادگی‌های لازم برای انجام آزمایش
پزشک معمولاً در مورد قطع مصرف دارو‌ها قبل از آزمایش به شما اطلاع می‌دهد. در حالت کلی، نتایج آزمایش به احتمال زیاد تحت‌تأثیر دارو‌های مصرفی فرد قرار نمی‌گیرند؛ گرچه برخی مکمل‌های حاوی بیوتین (ویتامین B7) بر نتایج آزمایش تأثیر می‌گذارند. در صورت مصرف این مکمل‌ها، حتماً آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
بارداری و برخی بیماری‌ها مثل بیماری‌های کلیوی و کبدی نیز می‌توانند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند.
معرفی آزمایش T4 آزاد (fT4)
هورمون T4 که تیروکسین نیز نامیده می‌شود، اصلی‌ترین هورمون مترشحه از غده‌ی تیروئید است. بیشتر این هورمون به پروتئین‌ها متصل است، در حالی که مقدار کمی از هورمون T4 به پروتئین متصل نبوده و آزاد است. آزمایش T4 آزاد، میزان هورمون T4 که در خون جریان داشته و آماده‌ی ورود به بافت‌هاست را اندازه می‌گیرد. تست T4 توتال، میزان کل T4 یعنی T4 آزاد و T4 متصل به پروتئین‌ها را اندازه می‌گیرد.
هدف از انجام آزمایش
آزمایش T4 با نمونه‌گیری از خون انجام می‌شود. مقادیر پایین این تست معمولاً نشانه‌ی کم‌کاری تیروئید و یا وجود مشکلات در تحریک غده‌ی تیروئید توسط غده‌ی هیپوفیز است. مقادیر بالای هورمون T4 معمولاً نشانه‌ی فعالیت بیش‌از‌حد تیروئید یا پرکاری تیروئید است. تست T4 ممکن است در صورت مشکوک بودن به بیماری‌های تیروئیدی و یا به‌دنبال نتایج غیر‌طبیعی تست TSH انجام بگیرد.
چگونگی انجام آزمایش
از نمونه‌ی خونی برای انجام این تست استفاده می‌شود.
تست fT4 به چه دلایلی انجام می‌شود؟
این تست معمولاً در صورت وجود نشانه‌هایی از بیماری تیروئید انجام می‌گیرد که شامل این موارد است:
نتایج غیر‌طبیعی سایر تست‌های تیروئیدی مثل TSH یا T3
علائم پرکاری تیروئید
علائم کم‌کاری تیروئید
کم‌کاری غده‌ی هیپوفیز (Hypopituitarism)
وجود غده یا ندول تیروئید
بزرگ‌شدگی یا حالت غیر‌طبیعی تیروئید
مشکل در باردار شدن
این آزمایش برای نظارت بر افرادی که در حال حاظر تحت‌درمان بیماری‌های تیروئید هستند نیز انجام می‌گیرد.
در حین انجام آزمایش
ممکن است به‌هنگام خونگیری کمی درد یا سوزش را در محل فرو رفتن سوزن به بدن احساس کنید. ممکن است در محل خونگیری کمی احساس ضربان قوی نیز بکنید. همچنین احتمال کبودی نیز وجود دارد ولی به‌زودی رفع خواهد شد.
آزمایش های تیروئیدی در کرمانشاه
در کرمانشاه برای انجام این آزمایش ها در اسرع وقت و با بالاترین دقت، می‌توانید به مجموعه آزمایشگاهی بوعلی مراجعه کنید.
نتیجه نرمال آزمایش
نتایج طبیعی معمولاً در رده‌ی ۹/۰ تا ۳/۲ نانوگرم در هر دسی‌لیتر (ng/dL) یا ۱۲ تا ۳۰ پیکومول در هر لیتر (pmol/L) قرار می‌گیرند.
محدوده نتایج نرمال در هر آزمایشگاهی متفاوت است. برخی آزمایشگاه‌ها از روش‌های اندازه‌گیری و نمونه‌های مختلفی استفاده می‌کنند.
نتیجه غیرنرمال به چه معناست؟
برای درک کامل نتایج تست T4، نتایج سایر آزمایش‌های تیروئید مثل TSH یا T3 نیاز است. نتایج آزمایش ممکن است تحت‌تأثیر بارداری، سطح استروژن، مشکلات کبدی، بیماری‌های جدی‌تر بدن و تغییرات ارثی در پروتئینی که به T4 متصل می‌شود، قرار بگیرد.
نتایج بیشتر از حد طبیعی هورمون T4 ممکن است با بیماری‌های مرتبط با پرکاری تیروئید همراه باشد که شامل این موارد است:
بیماری گریوز
مصرف بیش‌از‌حد دارو‌های هورمونی تیروئید
تیروئیدیت
گواتر سمی یا ندول تیروئید سمی
برخی تومور‌های بیضه یا تخمدان (نادر)
انجام تصویربرداری‌ها با رنگ کنتراست ید (این مورد نادر است و تنها در صورت وجود مشکل در تیروئید رخ می‌دهد)
مصرف بیش‌از‌حد غذا‌های حاوی ید (این مورد نادر بوده و تنها در صورت وجود مشکل در تیروئید رخ می‌دهد)
مقادیر کمتر از حد نرمال هورمون T4 معمولا به دلایل زیر است:
کم‌کاری تیروئید (مثل بیماری هاشیموتو و یا سایر بیماری‌های مرتبط با کم‌کاری تیروئید)
بیماری‌های حاد شدید
سوءتغذیه یا ناشتایی
مصرف برخی دارو‌ها
مطالب نوشته‌شده در این صفحه، صرفاً برای آشنایی شما با این آزمایش آماده شده است و به‌هیچ‌عنوان نمی‌تواند جایگزین نظر پزشک معالج شما در تشخیص و درمان بیماری‌ها باشد. لطفاً برای هرگونه مشاوره در زمینه انجام و تفسیر آزمایش، به پزشک خود مراجعه کنید.
نام‌های دیگر آزمایش
منابع
Salvatore D, Davies TF, Schlumberger MJ, Hay ID, Larsen PR. Thyroid physiology and diagnostic evaluation of patients with thyroid disorders. In: Melmed S, Polonsky KS, Larsen PR, Kronenberg HM, eds. Williams Textbook of Endocrinology. 12th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2016:chap 11.
Weiss RE, Refetoff S. Thyroid function testing. In: Jameson JL, De Groot LJ, de Kretser DM, et al, eds. Endocrinology: Adult and Pediatric. 7th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2016:chap 78.
